سایش شیلنگ یکی از مشکلات رایجی است که میتواند باعث کاهش عمر مفید شیلنگهای صنعتی و هیدرولیکی شود. این مشکل زمانی رخ میدهد که سطح بیرونی شیلنگ در تماس مداوم با اجسام سخت، دیگر شیلنگها یا محیطهای شیمیایی نامناسب قرار گیرد. در این مقاله به بررسی دلایل سایش، راهکارهای جلوگیری از آن و روشهای افزایش طول عمر شیلنگ پرداختهایم.
۵ نشانه مهم که زمان تعویض شیلنگ صنعتی فرا رسیده است
۱. سایش شیلنگ چیست؟
سایش به فرسایش تدریجی سطح بیرونی شیلنگ گفته میشود که در اثر تماس مداوم با سطوح دیگر، فشار مکانیکی، اصطکاک یا تماس با مواد شیمیایی رخ میدهد.
این پدیده میتواند باعث کاهش مقاومت شیلنگ، ایجاد ترک، نشتی و در نهایت خرابی کامل آن شود.
۲. دلایل سایش شیلنگ
الف) تماس با سطوح سخت و زبر
اگر شیلنگ در مجاورت اجسام فلزی، زوایای تیز یا سایر قطعات صنعتی باشد، در اثر حرکتهای مداوم دچار سایش خواهد شد.
این مشکل در شیلنگهایی که در سیستمهای پرفشار و متحرک استفاده میشوند، رایجتر است.
ب) اصطکاک بین شیلنگها
گاهی اوقات چندین شیلنگ در کنار یکدیگر نصب میشوند و به دلیل حرکتهای مداوم، سطح آنها به هم ساییده میشود.
این نوع سایش معمولاً در ماشینآلات سنگین و سیستمهای صنعتی اتفاق میافتد.
ج) تأثیر مایعات شیمیایی
برخی از مواد شیمیایی مانند روغنهای صنعتی، اسیدها و حلالها میتوانند باعث تخریب پوشش بیرونی شیلنگ شوند.
در اثر تماس مداوم با این مواد، لایه بیرونی شیلنگ فرسوده شده و ساختار داخلی آن در معرض خطر قرار میگیرد.
د) فشار و دمای بالا
شیلنگهایی که تحت فشار زیاد یا در دماهای بسیار بالا کار میکنند، به دلیل افزایش تنشهای مکانیکی و حرارتی، بیشتر مستعد سایش و تخریب هستند.
۳. روشهای جلوگیری از سایش شیلنگ
الف) تغییر مسیر نصب شیلنگ
یکی از موثرترین روشها برای کاهش سایش، نصب صحیح شیلنگ است. موارد زیر در این زمینه کمککننده هستند:
- اطمینان از این که شیلنگ در معرض تماس مداوم با سطوح زبر یا اجسام سخت قرار نگیرد.
- استفاده از گیرهها، بستها و مسیرهای هدایتکننده برای جلوگیری از برخورد شیلنگ با سایر قطعات.
- کاهش خمیدگی بیش از حد که میتواند باعث افزایش اصطکاک شود.
ب) استفاده از محافظهای مناسب
برای افزایش مقاومت شیلنگ در برابر سایش، میتوان از محافظهای مختلفی استفاده کرد، از جمله:
- آستینهای نایلونی: این نوع محافظ باعث کاهش اصطکاک و جلوگیری از تماس مستقیم با سطوح سخت میشود.
- پوششهای اورتان: این پوششها به عنوان یک لایه مقاوم در برابر سایش عمل کرده و از تخریب زودهنگام شیلنگ جلوگیری میکنند.
- محافظهای فنری: این نوع محافظها معمولاً برای شیلنگهای هیدرولیک استفاده میشوند و مانع از تماس مستقیم آنها با اجسام دیگر میشوند.
ج) انتخاب شیلنگ با مقاومت بالا در برابر سایش
برخی از شیلنگها دارای پوششهای مخصوص ضدسایش هستند که در برابر اصطکاک و تخریب مقاومتر هستند.
هنگام خرید شیلنگ، بهتر است گزینههایی با روکش مقاوم را انتخاب کنید.
د) بررسی و نگهداری منظم
بازرسی دورهای شیلنگها باعث میشود تا قبل از ایجاد نشتی یا خرابی کامل، مشکلات احتمالی شناسایی و رفع شوند.
موارد زیر در نگهداری صحیح تأثیرگذار هستند:
- بررسی وجود ترک، فرسایش یا نازک شدن سطح بیرونی شیلنگ.
- تعویض شیلنگهای آسیبدیده پیش از ایجاد مشکلات جدی در سیستم.
- اطمینان از عدم تماس شیلنگ با مواد شیمیایی ناسازگار.
۴. چه زمانی باید شیلنگ را تعویض کرد؟
هر شیلنگ دارای طول عمر مشخصی است، اما برخی نشانهها نشان میدهند که زمان تعویض آن فرا رسیده است:
✅ مشاهده ترکهای عمیق روی سطح شیلنگ
✅ فرسایش شدید و نمایان شدن لایههای داخلی
✅ وجود نشتی حتی در فشار کم
✅ کاهش انعطافپذیری و افزایش سختی شیلنگ
✅ مشاهده زنگزدگی یا خوردگی در بخشهای فلزی اتصالات
در صورت مشاهده این علائم، تعویض شیلنگ ضروری است تا از آسیبهای احتمالی به سیستم جلوگیری شود.
بررسی ۵ مزیت شیلنگهای تقویتشده با بافت برای عملکرد بهتر و عمر طولانیتر
نتیجهگیری
سایش شیلنگ یکی از مشکلات جدی در سیستمهای صنعتی و هیدرولیکی است که میتواند باعث کاهش عملکرد، نشتی و افزایش هزینههای تعمیر و نگهداری شود.
با انتخاب شیلنگ مناسب، نصب صحیح، استفاده از محافظهای مقاوم و انجام بازرسیهای دورهای میتوان از این مشکل جلوگیری کرد و عمر مفید شیلنگ را افزایش داد.